วัดเจดีย์สูง อ.ฮอด

วัดเจดีย์สูง เจดีย์นี้เป็นทรงมณฑป มีร่องรอยว่าบูรณะใหม่ทั้งองค์ในระยะเวลาประมาณ ๒๐๐ ปีมานี้

ในพงศาวดารโยนก มีการกล่าวถึงท่าเชียงทองและเมืองฮอดเอาไว้ใน ปริเฉทที่ 7 ว่าด้วยระยะทาง ไว้ว่า
พระนางจามเทวี เสด็จออกจากละโว้มายังหริภุญไชยทางชลมารค โดยได้กล่าวถึงสถานที่พักพลของพระนางจามเทวีตามลำดับ คือ เมืองประบาง(ปากบางหมื่นหารใกล้ปากน้ำบางพุทรา) เมืองคันธิกะ(ชัยนาท) เมืองบุรัฐฐะ(นครสวรรค์) เมืองบุราณะ(ท่าเฉลียง) เมืองเทพบุรี(บ้านโคนหรือวังพระธาตุ) เมืองบางพล(กำแพงเพชร) เมืองรากเสียด(เกาะรากเสียด) หาดเชียงเรือ(เชียงเงิน) บ้านตาก จามเหงามหรือสยามเหงา(สามเงา) ซึ่งเป็นบริเวณที่แม่น้ำวังบรรจบกับแม่น้ำปิง ผาอาบนาง และผาแต้มหรือผาม่าน บ้านโทรคาม ท่าเชียงทอง รมณียาราม และเสด็จเข้าสู่เมืองหริภุญไชย

“ถัดแต่นี้ขึ้นไปถึงที่ตำบลหนึ่ง มีผาตั้งขวางน้ำกั้นหน้าไว้ ไม่แลเห็นช่องทางที่จะไปในเบื้องหน้า นางจามเทวีก็ปรึกษาปรารภกับพี่เลี้ยงทั้งหลายว่า ไม่มีช่องทางไปแล้วก็จักกลับคืน จึงให้คนใช้ไปเลียบดูตามริมแม่น้ำ เข้าก็ได้เห็นช่องทางที่น้ำเลี้ยวพ้นหน้าผานั้นขึ้นไปได้ คนใช้ก็กลับมาทูลแด่นางจามเทวีให้ทราบ นางก็เคลื่อนเรือที่นั่งขึ้นมาถึงหน้าผานั้น จึงให้ช่างวาดเขียนรูปช้างแปรหน้าคืนไว้ที่หน้าผานั้น สถานที่นั้นมีนามปรากฏว่า ผาแต้ม ครั้นนานมา คนทั้งหลายบางพวกก็เรียกว่า ผาม่าน ด้วยเหตุสัณฐานเหมือนผ้าม่านอันขึงกั้นขวางแม่น้ำไว้ นางจามเทวี ยกจากที่นั่นขึ้นมาถึงเมืองร้างแห่งหนึ่ง ขึ้นตั้งพักรี้พลอยู่ มีฝูงเต่าปลามาเบียดเบียน คนทั้งหลายอยู่มิเป็นสุข สถานที่นั้นจึงได้ชื่อว่า ดอนเต่า(ดอยเต่า) ยกแต่ที่นั้นขึ้นไปถึงที่ตำบลหนึ่ง ชื่อว่า บ้านโทรคาม เป็นที่ราบรื่นรมย์สถานพอพระทัยนัก พระนางเธอจึงตั้งพักรี้พลอยู่ ณ สถานที่นั้น แล้วให้สถาปนาสถูปองค์หนึ่ง ชื่อ วิปะสิทธิเจดีย์ ครั้นก่อสร้างสำเร็จก็ฉลองและกระทำการสักการบูชาเป็นอันมาก ครั้นยกจากตำบลโทรคามนั้นต่อไปถึงท่าเชียงทอง ก็หยุดประทับที่นั้น มีชาวบ้านหญิงชายพากันมาเป็นอันมาก นางจึงให้สาวใช้ไต่ถามคนทั้งหลายเหล่านั้นว่า “ดูกร ชาวพ่อชาวแม่ทั้งหลาย แต่นี้เมือถึงเมืองลำพูน ยังประมาณมากน้อยดังฤาจักฮอดจา” คนทั้งหลายขานคำตอบว่า “ข้าแต่มหาราชเทวีเป็นเจ้า แต่นี้ถึงเมืองลำพูนนั้น ดังข้าทั้งหลายได้ยินมาว่า หนึ่งโยชน์ แลนา” สถานที่นี้ คือ เมืองฮอดบัดนี้

เจดีย์สูง ฮอด เป็นเมืองที่พระนางจามเทวีประทับใจ ในความงดงามมาก โดยเฉพาะชายฝั่งน้ำปิง พระองค์ทรงปรึกษา พระพี่เลี้ยง เสนาอำมาตย์ คหบดี ภิกษุ ที่ตามเสด็จมา ควรจะหยุดพักสักระยะ เพื่อสร้าง เวียงเล็กขึ้นมาให้เป็นเมืองหน้าด่านตั้งชื่อว่า “พิศดารนคร” พระนางจามเทวีทรงบรรยายความงามของชายฝั่งน้ำปิงบางส่วนว่า…. “ปางแต่ก่อนเป็นหาดทรายสีขาวราวกับเทพนิมิต” พิสดารนคร คือเมืองฮอด สร้างโดยพระนางเจ้าจามเทวีอายุประมาณ 1300 กว่าปี มีวัดมากที่สุด ถึง 99 วัด……….. พระนางจามเทวีได้รวบรวมไพร่พลเดินทางโดยทางเรือรอนแรมขึ้นมาตามลำน้ำแม่ระมิงค์(ลำน้ำปิง)ผ่านเกาะแก่งต่างๆ ด้วยความลำบากยากเข็ญ นับเวลาที่เสด็จรอนแรมมาได้หนึ่งเดือนเศษ ได้บรรลุ ถึงสถานที่กว้างขวางแห่งหนึ่งเห็นว่าประหลาดนัก ได้ให้ไพร่พลหยุดยั้งพักแรม พระนางจามเทวีได้ให้สร้างนครไว้ที่นี่เป็นที่ระลึกและได้สร้างวัดวาอาราม สร้างเจดีย์ สร้างพระพุทธรูปองค์ใหญ่ถวายเป็นพุทธบูชา จนกระทั่งเสร็จเรียบร้อย ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนยี่ ปีมะเส็ง พุทธศักราช ๑๒๐๑ ขนานนามว่า “พิศดารนคร”

วัดเจดีย์สูง เมืองฮอด จ.เชียงใหม่
ปัจจุบันถล่มลงมาแล้วเพราะน้ำท่วม
ผลจากการสร้างเขื่อนภูมิพล

ภาพวัดอันเก่าแก่และสวยงามในแบบฉบับศิลปสกุลช่างล้านนา ที่ถูกกลืนหายและรื้อถอนออกไปเมื่อเริ่มโครงการสร้างเขื่อนภูมิพล ราวปี พุทธศักราช 2495 รวมถึงครอบครัวราษฏรทั้งหมดที่อยู่ในพื้นที่น้ำท่วมถึง วัดต้องจมหายไปกับสายน้ำ และมีการกอบกู้วัตถุโบราณออกมา แต่ที่เหลือต้องจมอยู่ภายใต้ผืนน้ำในแอ่งเขื่อนยักษ์ โดยมิรู้ว่าเมื่อไหร่จะได้พบเห็นอีกเมื่อใด
ภาพวัดอันเก่าแก่และสวยงามในแบบฉบับศิลปสกุลช่างล้านนา ที่ถูกกลืนหายและรื้อถอนออกไปเมื่อเริ่มโครงการสร้างเขื่อนภูมิพล ราวปี พุทธศักราช 2495 รวมถึงครอบครัวราษฏรทั้งหมดที่อยู่ในพื้นที่น้ำท่วมถึง วัดต้องจมหายไปกับสายน้ำ และมีการกอบกู้วัตถุโบราณออกมา แต่ที่เหลือต้องจมอยู่ภายใต้ผืนน้ำในแอ่งเขื่อนยักษ์ โดยมิรู้ว่าเมื่อไหร่จะได้พบเห็นอีกเมื่อใด

ข้อมูลจาก ฮอดในอดีต

Share this post

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

scroll to top