บ้านมืดกาตะวันออก

บ้านแม่ก๋าดอนไจ หรือบ้านมืดกาตะวันออก

บ้านมืดกาตะวันออกตั้งอยู่ริมฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิง ทิศเหนือติดกับแหล่งท่องเที่ยวชื่อดังสมัยก่อนคือผาเผือก บางครั้งชาวบ้านเรียกว่าผาเพี๊ยก ทิศใต้ติดกับหมู่บ้านงิ้วเฒ่า ทิศตะวันออกติดตำบลดอยเต่า ทิศตะวันตกติดแม่น้ำปิง บ้านมืดกาตะวันออกมีวัดชื่อวัดแม่ก๋าดอนไจ โรงเรียนตั้งอยู่ทิศตะวันออกของหมู่บ้านชื่อโรงเรียนบ้านมืดกาตะวันออก มีบ้านเรือนประมาณ 145 หลังคาเรือน นับว่าเป็นหมูบ้านที่ใหญ่มาก

ในสมัยนั้น จึงมีสถานีตำรวจภูธรแม่กาตั้งอยู่ในหมู่บ้านนี้ (ปัจจุบันสถานีตำรวจแม่กาย้ายไปอยู่ที่บ้านดอยเต่าเก่า) ประชากรส่วนใหญ่ ประกอบอาชีพอาชีพ ทำนา หลังเสร็จจากการทำนาจะปลูกยาสูบ ปลูกผักกาด ปลูกหอม กระเทียม ไว้กินและไว้ขาย สัตว์เลี้ยงชาวบ้านจะเลี้ยงควายไว้ใช้งาน ส่วนวัวและช้างมีเลี้ยงเป็นบางครอบครัว อุตสาหกรรมครัวเรือนที่สำคัญคือการทอผ้า (ผ้าซิ่นตีนจกลายน้ำท่วมในปัจจุบัน)ไว้ใช้นุ่งห่ม ในครัวเรือน
วัดประถมการาม เดิมชื่อวัดมืดกาตะวันออก (ดอนชัย) หรือวัดแม่ก๋าดอนไจ เป็นวัดเก่าแก่อายุหลายร้อยปี สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2343 โดยครูบาเสียงหน้อย เป็นผู้สร้าง ตั้งอยู่บนฝั่งขวาของแม่น้ำปิง หมู่ที่ 2 ต. มืดกา อ. ฮอด จ. เชียงใหม่ ภายในวัดมีวิหาร มีศาลา 9 ห้อง มีกุฏิพระสงฆ์ และสามเณร มีกำแพงรอบวัดเป็นกำแพงก่อด้วยก้อนหินโดยวางเรียงกันสูง 120 เซนติเมตร เปิดสอนพระปริยัติธรรม พ.ศ. 2485
พ่อครูยง อินทรจักร เล่าว่า บ้านแม่ก๋าดอนไจได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็นบ้านมืดก๋าตะวันออก ชื่อวัดก็เปลี่ยนไปด้วย เป็นวัดประถมการาม (ปัจจุบันอยู่บ้านแปลง1) แต่ชาวบ้านทั่วไปนิยมเรียกวัดแม่ก๋าวันออกเพราะความเคยชิน ที่ได้ชื่อว่าบ้านมืดกาเพราะว่า “ เวลาค่ำแลงลงมาจะมีฝูงนกกาบินกลับรังมานอนที่หมู่บ้านนี้ตลอดกาล” ….